Σημαντικά και Ασήμαντα ... από τη Ρύπανση στο Σαρωνικό

   Το πρόσφατο ναυάγιο του Αγ. Ζώνη ΙΙ και η επακόλουθη ρύπανση με μαζούτ του Σαρωνικού είναι θέμα υπερτοπικής σημασίας. Παρότι τις επιπτώσεις είναι νωρίς να τις αντιληφθούμε, για πολλά και σοβαρά ζητήματα θα μπορούσαμε να μιλάμε.

    Σοβαρά είναι η ανικανότητα και η ολιγωρία του κυβερνητικού επιτελείου να συντονίσουν έγκαιρα τους μηχανισμούς για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πετρελαιοκηλίδας και την απορρύπανση. Προβληματικό το γεγονός πως η υπόθεση της απορρύπανσης έχει καταστεί υπόθεση ιδιωτικών εταιρειών με τις αρχές να έχουν συγκεκριμένα όρια δράσης. Για μια ακόμα φορά η εφοπλιστική ασυδοσία έρχεται στο προσκήνιο. Μπροστά στα κέρδη τους ,  η χρήση σαπιοκάραβων , ανασφάλιστων και με λειψό πλήρωμα συνεχίζει ανεξέλεγκτη και κυρίως ατιμώρητη. Ξανά στη συζήτηση το λαθρεμπόριο καυσίμων , σπορ που επιδίδεται χρόνια με επιτυχία ο εφοπλιστικός κλάδος. Φυσικά, η διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας , η ρύπανση βυθού και ακτών και η ζημιά που θα υποστεί για αρκετό χρόνο η κατεξοχήν τουριστική περιοχή.

Κι όμως , ενώ αυτά έπρεπε να συζητάμε , αυτά λίγο απασχόλησαν τη δημόσια συζήτηση σε τοπικό επίπεδο.  

     Για μια ακόμα φορά ένα θέμα τέτοιων διαστάσεων  περιορίστηκε στα μικρά μεγέθη της τοπικής κοινωνίας , των αντιπαραθέσεων και με ματιά μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι μας. Αλλά ακόμα και στη μικρή μας κλίμακα υπάρχουν σημαντικά θέματα όπως και λιγότερο σημαντικά. Ή καλύτερα ας δούμε πως τα δευτερεύοντα καταφέραμε να τα κάνουμε πρώτο θέμα συζήτησης.

    Σημαντικό και αναμφισβήτητο γεγονός πως ο Δήμος Βάρης - Βούλας – Βουλιαγμένης κινήθηκε έγκαιρα και αποτελεσματικά, στο μέτρο πάντα των δυνατοτήτων που μπορεί να έχει ένας Δήμος. Οι ακτές προστατεύτηκαν με την τοποθέτηση των φραγμάτων. Πραγματοποιήθηκε και ένα έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο που δίκαια δόθηκαν συγχαρητήρια ,ενώ θετικό ήταν το γεγονός της συναίνεσης όλων.

 Το υψηλό κόστος που επωμίστηκε το δημοτικό ταμείο είναι θέμα δεύτερης ανάγνωσης. Την κρίσιμη ώρα δεν αποτελεί κύριο αντικείμενο σκέψης ενώ συχνά συχνότατα κιόλας δεν υπάρχουν και πολλές άλλες επιλογές. Φυσικά μπορεί η απόφαση να είναι αντικείμενο κριτικής. Δίκαια κάποιος μπορεί να ισχυρίζεται πως η αγορά του φράγματος θα ήταν οικονομικότερη επιλογή. Ή ακόμη να εξετάζονταν η ενοικίαση για λιγότερες μέρες παράλληλα με την αγορά.  Το σημαντικό όμως εδώ είναι το γεγονός πως ο Δήμος όπως και όλοι οι Δήμοι της παραλίας του Σαρωνικού δεν διαθέτουν φράγματα. Αν σκεφτεί κανείς την εγγύτητα τους με δύο πολυσύχναστα λιμάνια ( Πειραιάς και Λαύριο ), θα έπρεπε να έχουν. Μήπως λοιπόν αντί για οικονομοτεχικές αναλύσεις κατόπιν εορτής, έπρεπε να μιλάμε σήμερα για αναθεώρηση όλου του σχεδιασμού σε δημοτικό και διαδημοτικό επίπεδο για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφών;

    Δεύτερο δευτερεύον θέμα. Ποιος πλήρωσε το κόστος; Ο Δήμος , ο κ. Μαρτίνος ή άλλος εύπορος συμπολίτης; Περίεργο το πως κυκλοφόρησε η είδηση , περίεργος επίσης ο τρόπος που διαψεύστηκε εκατέρωθεν. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό…Πρώτο ερώτημα θα έπρεπε να είναι το τι κονδύλια δεσμεύει ο δημοτικός προυπολογισμός για τέτοιες έκτακτες καταστάσεις , τι σχεδιασμός υπάρχει στην Πολιτική Προστασία , τι υποδομές και μέσα ώστε να μην απαιτείται και να μην θεωρείται αυτονόητη από τους πολίτες η ανάγκη συνδρομής κανενός. Αν κάτι έπρεπε να μας απασχολεί σήμερα είναι όλο το σύστημα των δομών της Πολιτικής Προστασίας , τά επαρκή ή όχι σχέδια της, η δυνατότητα του Δήμου να κινητοποιεί και πολίτες πέρα από τους δεδομένους  σήμερα υπαλλήλους και εθελοντές . Δεν έκανε άραγε σε κανέναν εντύπωση πως δεν υπήρξε ούτε την πρώτη ώρα με την ρύπανση να καλπάζει η απροθυμία του Δήμου να ζητήσει κινητοποίηση των πολιτών;   

     Σε όλα αυτά προστέθηκε και το κεφάλαιο μετρήσεις. Εδώ αναζητήθηκαν βεβαιώσεις , υποδείχθηκε από τον ίδιο τον Δήμαρχο κιόλας το ΕΛΚΕΘΕ ως υπαίτιος που δεν υπήρξαν άμεσα δημοσιοποιήσεις μετρήσεων υδάτων στο Δήμο με αποτέλεσμα να επιλεγεί ιδιωτικό εργαστήριο να τις πραγματοποιήσει. Εδώ δεν έχουμε παρά μια ακόμα επικοινωνιακή ρουκέτα του Δημάρχου. Γιατί ο μόνος λόγος που ήθελαν άμεσες μετρήσεις στο Δήμο με το φαινόμενο της ρύπανσης σε πλήρη εξέλιξη ήταν αφενός για καθησυχασμό της κοινής γνώμης και αφετέρου για να αποδειχθεί με νούμερα πως η έγκαιρη κινητοποίηση είχε αποτέλεσμα. Μια μέτρηση δηλαδή , εντός επιτρεπτών ορίων για να  <<δείξει>> το έργο.  Διαφημιστικά δηλαδή…Χρησιμότερο θα ήταν να ξέραμε την μεταβολή συγκεκριμένων ρύπων σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις. Ακόμα πιο χρήσιμο θα ήταν ένα πρόγραμμα διαδοχικών , περιοδικών μετρήσεων. Αυτό ακριβώς που κάνει το ΕΛΚΕΘΕ δηλαδή που αντιμετωπίζει επιστημονικά το θέμα της θαλάσσιας ρύπανσης σαν ένα εξελισσόμενο φαινόμενο. Γιατί η επιστημονική εργασία δεν μπορεί να συμβαδίζει με τις επικοινωνιακές ανάγκες κάθε Δημάρχου. Αν ενδιαφέρεται ο Δήμαρχος πραγματικά για μετρήσεις, και δεν εκτιμά το έργο του ΕΛΚΕΘΕ , ας συντονιστεί με τους άλλους Δημάρχους να συνεργαστούν με το Πανεπιστήμιο , χρηματοδοτώντας ένα πρόγραμμα ερευνών σε διαδημοτικό επίπεδο. Και μετρήσεις θα έχει, και θα προκύψουν κάποια μεταπτυχιακά  και διδακτορικά ενδεχομένως. Χίλιες φορές προτιμότερο από το να ψάχνει ποιος ιδιώτης θα τσιμπήσει μια απευθείας ανάθεση.   

     Μου έκανε εντύπωση μία φράση που γράφτηκε από τοπικό μάλιστα σύμβουλο, που έγραφε με αφορμή κάποιά σχόλια κριτικής πως  << οι επιτυχημένες ενέργειες του Δήμου για την αποτροπή της ρύπανσης των ακτών αφόπλισαν την αντιπολίτευση>>. Σαν να ήταν αυτό το θέμα και όχι αν έχει η αντιπολίτευση υποχρέωση να καταθέτει διαφορετικές προτάσεις ακόμα και σε πετυχημένες ενέργειες. Αυτή η στάση όμως είναι δείγμα στενού ορίζοντα και αντίληψης των πραγμάτων που περιορίζεται ως το απέναντι πεζοδρόμιο. Αν προσθέσουμε τις θεωρίες συνωμοσίας , την καταστροφολογία και την αναζήτηση του επικοινωνιακού τρικ που θα εξυψώσει την Δημοτική Αρχή ή θα αναδείξει την αντιπολίτευση έχουμε μια πλήρη εικόνα μίζερης συζήτησης.

     Ας μην απορούμε λοιπόν που και σε ένα τέτοιο θέμα , η δημόσια συζήτηση διεξάγεται με την αποθέωση των ασήμαντων και των δευτερευόντων και την υποτίμηση των σημαντικών.