Οι Παραλίες στους Δήμους : Από την Πολιτική Διεκδίκηση στην Εμπορική Εκμετάλλευση

     Η αποδοχή από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης της συμφωνίας με την ΕΤΑΔ για την παραχώρηση της χρήσης των παραλιών είναι ιστορική.

     Για πολλούς λόγους αποτελεί μια συμφωνία - ορόσημο στη σχέση Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κεντρικής εξουσίας.   Ο κυριότερος και σημαντικότερος λόγος είναι ότι με την αποδοχή αυτής της συμφωνίας , ενταφιάζεται το πάγιο κοινωνικό και πολιτικό αίτημα , να περάσουν οι παραλίες στην κυριότητα των Δήμων και αντί γι’ αυτό αναδεικνύεται ως επιτυχία η αγοραία αντίληψη της εμπορικής εκμετάλλευσης. Ο Δήμος από διεκδικητής των παραλιών με ένα πολιτικό πλαίσιο , γίνεται διαχειριστής , εισπράκτορας , επιστάτης της ΕΤΑΔ στο παραλιακό μέτωπο. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα της συζήτησης , όσα κι αν επιμέρους θετικά ή αρνητικά επιχειρήσει να αναδείξει κανείς στη συμφωνία.

      Πολλά ακούστηκαν και γράφτηκαν . Τα περισσότερα από αυτά κυρίως πριν την κοινοποίηση των όρων της συμφωνίας. Πριν καν δημοσιευτεί το περιεχόμενο της πρότασης , πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για τεράστια επιτυχία , επιτυχημένες διαπραγματεύσεις ή ότι η αυτοδιοίκηση αποκτά τον πρώτο λόγο στην αξιοποίηση των παραλιών. Ακόμα και μετά την δημοσιοποίηση των όρων της πρότασης πολλά παρέμειναν εκτός της συζήτησης. Όπως το γεγονός ότι οι παραλίες καθώς και το σύνολο της δημόσιας περιουσίας (από τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ως τα δάση , τους αρχαιολογικούς χώρους και τις παραλίες, φυσικά) ανήκουν πλέον στο Υπερταμείο. Αποτελούν δηλαδή περιουσιακά στοιχεία που η εκμετάλλευση τους ή η εκποίηση τους στοχεύει στην κατεύθυνση της αποπληρωμής του δημόσιου χρέους.  Σκόπιμα αποσιωπάται λοιπόν ότι με τη συμφωνία αυτή γίνεται παραχώρηση ΧΡΗΣΗΣ . Πρέπει να καταγραφεί στην κοινή γνώμη ότι ο Δήμος έχει πλέον τις παραλίες ακόμα κι αν δεν τις πήρε ποτέ.

   Αυτό που συμφωνείται είναι ότι ο Δήμος στην πραγματικότητα αποκτά ένα ρόλο μικρού διαχειριστή της δημόσιας περιουσίας. Αποκτά θέση στο τραπέζι που καθορίζεται ο βαθμός εκμετάλλευσης και η εκποίηση του δημόσιου πλούτου. Γίνεται για ακόμα μια φορά ο ιμάντας της μεταβίβασης των πολιτικών επιλογών της κεντρικής εξουσίας σε τοπικό επίπεδο, στα πλαίσια που υπαγορεύουν οι μνημονιακές επιλογές.

     Ο Δήμος δεν μπαίνει οδηγός όπως πολλοί έσπευσαν να διακηρύξουν αλλά αναλαμβάνει ένα σύνθετο ρόλο. Αποδέχεται να λειτουργεί σε μία σχέση με την ΕΤΑΔ όπου υποχρεώνεται να δημιουργεί πρωτίστως έσοδα και να αποδίδει στην ΕΤΑΔ. Με αυτή την λογική λοιπόν ,ακόμα και οι καλύτερες προθέσεις να υπάρχουν ως προς το είδος της ανάπτυξης που επιθυμεί ο Δήμος για το παραλιακό μέτωπο, οι οδοί της επιλογής είναι εξαρχής ναρκοθετημένες.

    Μπορεί με ευκολία σήμερα να λέγεται ότι ο Δήμος δεν επιδιώκει το κέρδος. Ο ξενοδόχος -ΕΤΑΔ όμως μόνο με το κέρδος μπορεί να εκπληρώσει το ρόλο του. Άρα δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να γίνονται αποδεκτές όλες οι προτάσεις για τις δραστηριότητες και τις επενδύσεις που θα αναπτυχθούν.

   

 Είναι βέβαιο αντίθετα, ότι θα προκριθούν ή και επιβληθούν εκείνες που μπορούν να αποφέρουν το μέγιστο δυνατό κέρδος. Η εμπειρία λέει ότι αυτές είναι και οι λιγότερο ήπιες , οι λιγότερο φιλικές προς το περιβάλλον , είναι εκείνες που κοστίζουν περισσότερο και συνεπώς αποτελούν προνόμιο των λίγων.

 Είναι βέβαιο λοιπόν, ότι η ΕΤΑΔ δεν θα αρκεστεί στην είσπραξη του ελάχιστου αντιτίμου των 300 χιλ. ευρώ ετησίως γιατί ο σκοπός της είναι να φέρει περισσότερο χρήμα στο δημόσιο ταμείο.

 

     Με βάση τα παραπάνω, η συζήτηση για το πόσο καλή ή κακή είναι η συμφωνία καθίσταται δευτερεύον ζήτημα. Γεγονός είναι  ότι εμπεριέχει πολλές αρνητικές πλευρές όπως γεγονός είναι και ότι θα αποτελέσει και ένα πεδίο πρόκλησης για το Δήμο στο τι έργα θα προκρίνει στο παραλιακό μέτωπο. Η εικόνα των παραλιών θα αναβαθμιστεί σε σχέση με την κακή στις περισσότερες περιπτώσεις σημερινή. Ας μην ξεχνούμε όμως ότι οι ίδιες πολιτικές που σήμερα υποστηρίζουν την εμπορική εκμετάλλευση ως πανάκεια, συντελέσαν στην απαξίωση τους και κατέστησαν την εκποίηση να φαντάζει ως την μοναδική ευκαιρία.

      Για όλες τις κοινωνικές δυνάμεις και τους πολίτες που αγωνίστηκαν για να έχει η τοπική αυτοδιοίκηση τον πρώτο λόγο και να είναι ελεύθερες για όλους οι παραλίες, υπάρχει πεδίο διεκδικήσεων. Αυτό πρώτα και κύρια είναι η επαναφορά στο προσκήνιο της πολιτικής αντιπαράθεσης για την πραγματική διεκδίκηση των παραλιών. Ταυτόχρονα όμως στα νέα δεδομένα οφείλουν να έχουν λόγο για το τι θα κατασκευαστεί αλλά και να τεθούν απέναντι σε σχέδια και συμφέροντα που προωθούν χρήσεις που υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στο βωμό του κέρδους.  

     Στο Δημοτικό Συμβούλιο ειπώθηκε από τον ίδιο το Δήμαρχο μια φράση χαρακτηριστική. <<Βρήκαμε μια κερκόπορτα και μπήκαμε  >> είπε . Η φράση αυτή στην πραγματικότητα αποτυπώνει τη λογική σχεδόν όλων των δημοτικών διοικήσεων της περιοχής ιστορικά. Να καταφέρουν να τρυπώσουν στο παιχνίδι της μοιρασιάς , να βρουν μια θέση έστω και στην άκρη του τραπεζιού.

Πάντα από μακριά , πάντα απόντες στους αγώνες των πολιτών για πραγματικά ελεύθερες παραλίες.